Nghe kể hồi đó nhà nghèo lắm, đúng kiểu nông dân chân chất, khó khăn đến nỗi bà nội kho một con cá, có một con cá đó mà cả nhà cùng ăn cả tuần, cứ rót thêm nước vào rồi ăn tiếp…
Để thoát khỏi cái nghèo đó chỉ có một con đường, đó là học hành cho tử tế. Nên ba và các anh chong đèn học ngày học đêm, rồi cũng đến lúc xa nhà để ôn luyện chuẩn bị cho khoá thi. Khi đó chị gái của ba chẳng may cuốc trúng mảnh bom ở quê, mất khi còn khá trẻ. Bà nội lòng dạ tan nát mà cố giấu nước mắt, nén nỗi đau vào lòng, chịu đựng một mình, chưa cho mấy anh em biết, sợ ảnh hưởng tinh thần, để mấy anh em tập trung thi cho tốt…
Bà nội chỉ là một người nông dân miền Trung, vì chiến tranh nên xa chồng hai mươi mấy năm, trải qua nhiều nỗi đau trong cuộc đời, gia cảnh khó khăn, tài sản có gì trong tay đâu, mất con, gia đình ly tán, chịu nhiều áp bức… Vậy mà bằng một sức mạnh kỳ lạ nào đó mà người phụ nữ nhỏ nhắn ấy lại nuôi dạy cho hết thẩy mấy người con đỗ đạt, nên người, năng làm việc thiện, có ích cho xã hội, là người thành đạt sau này. Chuyện về bà thì còn nhiều lắm, vừa rồi về quê, chuyện về bà được mô tả chân thật trong cuốn gia phả dòng họ, vợ mình đọc được rớt hết nước mắt. Làm bà con tưởng mình ăn hiếp vợ chớ : )
Vì học hành nghiêm túc, tự lập, vươn lên. Nên sau này ba mẹ cũng dạy các con như vậy. Mình đã khởi nghiệp mà chẳng có bất kỳ một sự hỗ trợ nào về tài chính, mối quan hệ, nguồn lưc kinh doanh. Mà thật ra lúc mình khởi nghiệp thì cũng nhạy cảm lắm, nên chẳng dám xin hỗ trợ từ gia đình. Mình và anh chị cũng tự vươn lên là chính.
Nhưng sau này có ai hỏi mình có được gia đình hỗ trợ gì không, mình trả lời Có chứ, nhiều lắm! Cái mình được hỗ trợ lớn nhất là Một nền tảng giáo dục có phần trọn vẹn – ba mẹ lo cho mình ăn học đầy đủ. Tuổi thơ của mình chẳng có gì kịch tính để mà kể cả, nó êm đềm, và với nền tảng giáo dục đó, mình không bàn là nó đã hiệu quả hay chưa, nhưng nó thật sự đã cho mình một cái móng, một bước đà, một điều kiện thuận lợi. Cho mình được ăn học đầy đủ, đó chính là điều ba mẹ đã giúp mình rất nhiều rồi đó.
Nên các bạn à, cố học cho tử tế. Ai nghèo khó thì học hành là một con đường để vươn lên đã được kiểm chứng (proven solution). Thời đại con người đã sản xuất ô tô điện, phóng tàu vũ trụ, phát triển trí tuệ nhân tạo chẳng mấy chốc mà trí năng vượt qua cả những bộ óc lớn nhất, thì chìa khoá sống còn là phải có Tri thức, phải có Trải nghiệm. Ai thành công rồi mà chưa nhận ra sức mạnh của giáo dục, thì nếu nhận ra họ còn thành công hơn bây giờ nhiều lắm, và thay đổi xã hội này còn vượt bậc hơn những gì đã làm nhiều lắm. Còn học được thì học đi. Cả xã hội Việt Nam này phải học, kiểu này kiểu khác, có như thế mới thay đổi nhận thức của hàng triệu người trong đó có rất nhiều người không phải là người xấu nhưng chỉ vì chưa có sự học – chưa học để có một nhận thức mới – nên hàng ngày vẫn có những hành động gây hại đến tự nhiên, gây hại đến xã hội, gây hại đến trái đất này, gây hại đến người khác, gây hại đến chính mình.
Và các bạn này. Sau này, có thành công thì cũng đừng có nói là “Tự tay tôi làm nên tất cả” dù cho nó có vẻ đúng đắn đến đâu. Rồi phủ nhận công lao của cha mẹ. Rồi còn nói cha mình là “Poor Dad” để bán được cuốn sách “Rich dad poor dad” thành best seller. Đừng bảo là tôi không hiểu cuốn sách đó. Tôi đọc rồi, và thấy hậu quả nó gây ra cho cả một thế hệ của đất nước chúng ta rồi. Cha giàu, cha nghèo, còn tác giả thì hơi rẻ tiền : ) Hãy học cách biết ơn, thực hành lòng biết ơn từ những gì nhỏ nhất trong cuộc sống.
Câu chuyện của bà nội là tầng lớp nông dân nghèo nhất nhưng nuôi dạy ba và các bác ăn học thành tài là minh chứng rõ rệt cho câu nói “Trời không sinh ra người đứng trên người. Trời không sinh ra người đứng dưới người. Tất cả, là do sự học mà ra” – Fukuzawa Yukichi.
PS: Hình chụp với ba trước ruộng vườn nhà bác Bốn ở quê Quảng Ngãi. Dạo này toàn quen khoác vai em yêu nên giờ khoác vai ba hơi bị làm quá : )
TMT
>> Bài viết hay về Khởi nghiệp